Edirne'nin Kültürel Mirası: Aynalı Süpürge

Edirne'de yaşayan 53 yaşındaki Varol Kuzu, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı olarak ilan edilmiştir. 15 yaşında babasının atölyesinde başladığı süpürge yapımını, eşi Ayşe Kuzu (55) ile birlikte sürdürmektedir. Çalı süpürgesinin kullanımının azalmasıyla birlikte, Edirne'nin kültürel mirasının önemli bir simgesi olan aynalı süpürge yapımına yönelmişlerdir. Kuzu çifti, Devecihan Kültür Merkezi'nde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Olgunlaşma Enstitüsü'nde çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak modern teknolojik ev aletlerinin yaygınlaşmasıyla bu geleneksel meslek tehlike altında bulunmaktadır. Kuzu çifti, kültürel mirası gelecek nesillere aktarmak ve bu unutulmaya yüz tutmuş mesleği yaşatmak için büyük bir çaba sarf etmektedir. Bu çabalarının ötesinde, bu değerli el sanatını geleceğe taşımanın zorluğunu da deneyimlemektedirler.

Unutulmaya Yüz Tutmuş Bir Mesleğin Hikayesi

Varol Kuzu, ortaokul yıllarından beri süpürge imalatıyla uğraşmaktadır. Baba mesleği olan süpürgecilik, zamanla Kuzu ailesinin geçim kaynağı haline gelmiştir. Kuzu, "Mesleği biz seçmedik, meslek bizi seçti" diyerek aile geleneğinin önemini vurgular. Liseyi bitirdikten sonra da süpürge yapımına devam etmiş, kendi atölyesini açmıştır. Ancak günümüzde temizlik amaçlı süpürge kullanımının azalmasıyla birlikte, Kuzu ve eşi dekoratif amaçlı, hediyelik eşya olarak aynalı süpürge üretmeye başlamıştır. Aynalı süpürge, Edirne'nin geleneksel kültüründe önemli bir yere sahip olup, genç kızların çeyizlerinde yer almaktadır. Bu süpürgelerin aynasıyla ilgili çeşitli rivayetler mevcuttur. Kuzu, bu kültürel değeri koruma ve yaşatma çabası içindedir. Bu çabalar, geleneksel el sanatlarının günümüzde karşılaştığı zorlukları da gözler önüne sermektedir.

Gelecek Nesillere Miras Bırakma Mücadelesi

Varol Kuzu, aynalı süpürgeciliğin son temsilcilerinden biri olduğunu belirterek, Edirne'de sadece birkaç işletmenin bu mesleği sürdürdüğünü ve bunların da yakın gelecekte kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu dile getirir. Kuzu çifti, bu değerli kültürel mirası gelecek nesillere aktarmak için çırak aramaktadır, ancak gençlerin bu mesleğe ilgi göstermemesi büyük bir engel oluşturmaktadır. Para kazanma kaygısının, kültürel değerlerin korunması önünde bir engel oluşturduğunu belirten Kuzu, gençlerin mesleğe olan ilgilerini artırmak için umutla beklemektedir. Eşi Ayşe Kuzu ise 20 yıldır süpürge yapımında eşine yardımcı olmaktadır. O da gençlerin bu mesleğe olan ilgisizliğinden endişe duymaktadır ve kültürel mirasın korunmasının önemini vurgulamaktadır. Bu durum, geleneksel el sanatlarının geleceği hakkında ciddi sorular ortaya koymaktadır. Turizm sektörünün bu kültürel zenginlikten faydalanması ve mesleğin tanıtımı için destek vermesi büyük önem taşımaktadır.